Deep Listening / Derin Dinleme
“Dinleme sanatı”, bugünün hiper hızlı iletişim ve bilgi çağında kulağa eskilerde kalmış bir teknoloji gibi geliyor.
Bir başkasıyla sohbet ederken kaç kez gerçekten açık fikirli ve kalpten dinleyip dinlemediğinizi sorguladınız?
Aynı şekilde sizin de bir başkasına derdinizi anlatırken "Neden anlamıyorsun? Neden benim gördüğüm şeyi göremiyorsun?" diye yüksek sesle çıkışmak istediğiniz zamanlar olmadı mı?
Meditasyon ve Mindfulness öğretmeni Thich Nhat Hanh, bizleri “karşımızdaki kişiyi tek bir amaçla dinlemeyi” deneyimlemeye davet ediyor.
Bu amaç: Karşınızdaki kişinin kendi kalbini boşaltmasına yardımcı olmak.
Thich Nhat Hanh, "Eğer amacınızın bu olduğunu hatırlarsanız, karşınızdaki kişi çok üzgün, sinirli ya da keyifsiz olsa bile ona şefkat gösterebilirsiniz. O kişinin kalbini boşaltmasına izin vererek, ona daha az acı çekme ihtimali yaratmanız mümkün olabilir." diyor.
“”Derin dinleme” veya “şefkatli dinleme”, geçmişte olanları analiz etmek veya yapılan bir hatayı ortaya çıkarmak amacıyla yapılan bir dinleme şekli değildir. Önce karşınızdaki kişinin rahatlamasına ve konuşmasına şans vermek için; sonunda ise onun kendisini anladığınızı hissetmesi için dinlersiniz.
Derin dinleme, karşımızdaki kişi konuşurken şefkati sürekli canlı tutmamıza yardımcı olan bir dinleme şeklidir. Bazen 5 dk, bazense 1 saat sürebilir. Bu süre zarfında zihninizde yalnızca tek bir düşünce vardır: Karşınızdaki kişiye, konuşarak rahatlama ve daha az acı çekme şansı yaratmak için dinlemek. Tek amacınız budur. Geçmişi analiz etmek, anlamak gibi unsurlar bu amacın yan ürünleri olabilir ancak. Her şeyden önce şefkatle dinlemek en önemli özelliktir.” diyerek ekliyor Thich Nhat Hanh
Derin dinlemeyi, empatik dinleme veya şefkatli dinleme olarak da adlandırabiliriz. Gözlemlediğim ve deneyimlediğim kadarıyla hayatta öğrenmesi ve uygulanması en zor becerilerden biridir diyebilirim.
Çünkü hepimiz bize anlatılanları kendi algımız (filtremiz) ve ihtiyacımız notasında duyuyor ve cevap veriyoruz. Derin dinlemeyi pratik edebilmek için Thich Nhat Hanh’ın da yukarıda belirttiği gibi çok derin bir farkındalık, net bir ayrıştırabilme yeteneği ve bol pratik yapmış olmamız gerekiyor.
Hepimiz derin dinleme becerisine sahip olsak, inanın dünyada ne birbirine kızan, ne de birbiriyle çatışan insan olur.
Tüm kızgınlıklarımız, öfkelerimiz, üzüntülerimiz özünde bazı karşılanmayan ihtiyaçlarımızın sinyalleridir.
Bu sebeple, eğer karşımızda biri bize öfke ile bağırıyorsa o kişinin bize bağırmasının ötesinde içindeki yangını ve acıyı görebildiğimizde onunla bağlantımızı koparmadan ilişkimize devam edebilir ve onun kendi içindeki acısını yaşamasına güvenli bir alan tutabiliriz.
Empatinin, bir başka adı ile “derin dileme” halinin temelinde, karşımızdaki ile bağlantıda kalmayı koruma niyetimiz yatar.Çünkü bağlantı olmadan iletişim ve ilişki mümkün olamaz.
Benim için derin dinlemenin başka bir ismi de “kalpten/ruhtan dinleme”dir.
Çünkü kalpten dinlediğimizde özümüzden dinleriz.
Özden bağlantı kurduğumuzda ise birbirimizle eşdeğer olduğumu biliriz.
Farklı yaşam ve davranış biçimlerinde içinde bulunsak da, insan olarak eşdeğeriz.
Bu farkındalıkla karşımızdakine bakmak, onun olduğu yere kabul vermemizi ve kimseyi kimseden aşağıya ya da yukarıya koymamamızı sağlar. Böylece egolarımızı da devre dışı bırakmış oluruz.
Ego olmayan yerde, haklı, haksız ya da doğru, yanlış analizlerine girmeyiz.
Niyetimizi ve enerjimizi karşımızdakini anlamaya, onunla bağlantıda kalmaya ve onunla olduğu yeri yargılamadan, olduğu yerde buluşmaya odaklarız.
Bunu bir benzetmeyle ifade edecek olursam, çok geniş, derin ve üstüne hiç bir şey yapışmayan bir kap gibi olmakla aynı şey nerdeyse.
Karşımızdaki bize o an kendi ile ilgili bir çok yoğun duyguyu boşaltır.
Korkularını, öfkesini, üzüntüsünü, heyecanını, hayal kırıklıklarını…
Ve biz de derin dinleme halinde iken sadece onun duygu ve düşüncelerine güvenli bir alan tutarız.
Bu her zaman kolay uygulayabileceğimiz bir pratik olmadığı için, derin dinleme halimizi pratik ederken nelere dikkat etmemiz gerektiği hakkında sizlere bazı ipuçları vermek istiyorum.
Karşımızda yoğun duygular ve aşırı tepkiler ile duran birinin içinde büyük yangınlar olduğunu hatırlamak.
İçinde büyük bir yangını yaşayan birinin, kimseyi duymaya açık bir yeri olmayacağını hatırlamak. Ta ki o yeterince iyi duyulduğuna inanana kadar. Bu süre, kişiye ve olaya göre değişir.
Derin dileme yaparken, kimseyi kurtarmak veya ona çözüm bulmak gibi bir görevimiz olmadığını hatırlamak.
Yoğun duygulara sahip olan insanların önce içlerindeki acıyı ve yangını güvenli bir ortamda, yargılanmayacaklarını bilerek çıkartabilmesi için alan tutmak.
O kişinin duygularının tamamen o kişiye ait olduğunu hatırlamak. Bu duyguların onun algısında oluşturduğu gerçekliğin sonucu olarak vardığı geçici haller olduğunu hatırlamak.
Onun hissettiği bu duyguları birileri tetiklemiş olabilir, ancak bu kişinin asla bu duyguların sebebi olamayacağını hatırlamak.
Herhangi bir sebepten, karşımızdakinin söylediklerinin bizde uyandırdığı farklı hisler varsa, bu hisleri takip etmek. Bunun için 100% ümüz ile onunla orada mevcut olup aynı zamanda bedenimizde, düşüncelerimizde ve duygularımızda neler olduğunu da eş zamanlı takip edebilmek.
Onunla mevcut olduğumuzu, onun beden dilini ve sözlerini takip ederek ve ara sıra onunla bağlantı kurmak adına gözlem dilini kullanarak ona yansıtmalar yapmak.
Tetiklendiğimizi hissettiğimizde muhakkak mola istemek. Çünkü artık derin dinlemeden çıkmış oluruz ve karşı tarafa olan yargılarımız aktive olmuş olur. Konuşulmasa da karşı taraf bunu algılar ve hisseder. Bunun bizde yarattığı rahatsızlık konusunda sorumluluk alabiliriz. Bu dürüst yaklaşım aramızdaki güveni daha da destekleyecektir.
Derin dilememizi desteklemek için Merkezimizde kalmanızı sağlayacak derin nefesler alıp vermek, oturduğumuz yere olan temas noktalarımızı fark etmek ve 5 duygumuzu kullanarak mevcut olmak sürecimizi kolaylaştırır.
Bizden fikir ve cevap istemedikleri sürece lafa girmemek ve sorulana sadece gözlem , duygu ve ihtiyaçlara odaklanarak cevap vermek.
Mümkün olduğunca onu anlamak ve bağlantıyı korumak amacıyla netleştirici ve kişiye onu anladığımızı belli eden sorular sormak.
Bağlantının koptuğunu hissettiğimiz her an, dürüstçe bunu paylaşmak ve biraz başa sarmasını veya tekrar etmesinin rica etmek.
Derin dinlemenin formülünün bileşenleri: Yargısız olma hali + şefkatli duruş + dürüstlük + 100% mevcudiyet + sabırla sessizlikte dinleme hali
Yukarıda yazdığım bileşenler, bir anda ustaca hayatımızda uygulayabileceğimiz beceriler olmayabilir.
Derin dinleme pratiğine henüz yeni başladıysanız veya bir süredir pratik ediyorsanız, sizi kendinize karşı uygulayacağınız şefkat pratiğine de davet ediyorum.
Çünkü derin dinleme haline geçebilmesi için bir çoğumuzun önce kendiyle derin bir dinleme ortamında bulunmaya ihtiyacı olabilir.
Unutmayın, kendi kovamızı doldurmadan bir başkasınınkini dolduramayız.
Bizim empati ihtiyacımız var ise, başkasına empati vermemiz zorlayıcı ve hatta daha çok acı verici olabilir.
Bu farkındalıkla sizleri öncelikle kendi ihtiyaçlarınızı fark etmeye ve onları gözetmeye yani kendinizi derin bir notadan dinlemeye davet ediyorum.
Bu konuda zorlanan, destek almak, pratik yapmak veya farkındalıklarını derinleştirmek isteyenleriniz olursa, benimle info@raquelhabib.com adresim üzerinden temasa geçebilirler.
Sevgiyle kalın,
An’da kalın,
Derin dinlemede kalın.